(vasep.com.vn) Philippines là nước xuất khẩu cá ngừ đóng hộp lớn thứ 6 thế giới và thứ 3 tại Châu Á, sau Thái Lan và Trung Quốc. Philippines có ngành khai thác cá ngừ nội địa rất lớn, có khả năng cung cấp gần như toàn bộ nguyên liệu cho ngành chế biến đồ hộp. Tuy nhiên, trong 5 năm trở lại đây do sản lượng đánh bắt giảm và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, XK cá ngừ của Philippines nói chung, và cá ngừ đóng hộp nói riêng có xu hướng sụt giảm.
Với tỷ trọng giá trị XK cá ngừ đóng hộp chiếm tới 89% tổng kim ngạch XK cá ngừ, xu hướng thị trường cá ngừ đóng hộp thế giới tác động mạnh tới XK của Philippines. Cụ thể, sự bùng nổ tiêu thụ cá ngừ đóng hộp tại các thị trường trên thế giới do tác động của đại dịch Covid-19 đã giúp XK cá ngừ của Philippines phục hồi trong năm 2020, tăng 11% về giá trị so với năm 2019 và trở về mức tương đương so với năm 2018. Tuy nhiên, bước sang năm 2021, khi lượng cá ngừ đóng hộp tồn kho tại các thị trường tăng cao khiến cho nhu cầu NK giảm, XK cá ngừ của Philippines cũng đã giảm 19%, xuống còn 387 triệu USD, thấp hơn cả thời điểm trước khi bùng phát đại dịch.
Ngoài ra, trong những năm gần đây, nguồn lợi cá ngừ sụt giảm. Cùng với đó, các lệnh cấm đánh bắt bằng thiết bị dẫn dụ cá (FADs) tại khu vực Trung Tây Thái Bình Dương (WCPFC) cũng đã khiến cho nguồn cung nguyên liệu cập cảng Philippines sụt giảm. Philippines cũng đã tăng cường NK nguyên liệu từ các đội tàu nước ngoài để đáp ứng các đơn hàng XK. Do đó, việc tăng cường XK cá ngừ của Philippines cũng đang gặp khó khăn.
Hiện EU đang là thị trường NK cá ngừ lớn nhất của nước này, chiếm tới hơn 51% tổng kim ngạch XK qua các năm, tiếp đến là Nhật Bản, Mỹ và Anh. Trong khối thị trường này, Đức, Hà Lan và Tây Ban Nha đang là 3 thị trường NK nhiều nhất cá ngừ của Philippines. Những ưu đãi về thuế quan theo Hệ thống Ưu đãi Thuế quan phổ cập (GSP) tiếp tục tạo đà cho XK cá ngừ Philippines sang khối thị trường rộng lớn này. Philippines cũng đang là 1 trong 4 nguồn cung cá ngừ lớn nhất ngoài khối EU và là nguồn cung lớn nhất từ Châu Á cho thị trường EU.
Tính đến hết năm 2021, Nhật Bản là nước duy nhất tăng NK cá ngừ từ Philippines trong 4 thị trường NK lớn nhất của nước này.
Tại thị trường Anh, giá trị XK cá ngừ của Philippines sau khi lập đỉnh vào năm 2018, đạt hơn 78 triệu USD, XK sang thị trường này đã liên tục sụt giảm trong 3 năm trở lại đây. Sau Brexit, XK cá ngừ của Philippines sang thị trường này không còn được như trước do những trở ngại về thuế quan. Và để thúc đẩy XK sang thị trường này, Chính phủ Philippines ký kết hiệp định thương mại với Anh, theo đó cá ngừ đóng hộp của nước này sẽ được miễn thuế khi XK sang Anh. Điều này dự kiến sẽ tạo đà thúc đẩy phục hồi XK cá ngừ của Philippines sang thị trường này trong những năm tới.
Tuy nhiên, năm 2022 giá nhiên liệu tăng cao khiến cho ngành đánh bắt cá ngừ của Philippines lao đao, nhiều tàu phải ngừng hoạt động, nguồn cung nguyên liệu cá ngừ cho thị trường này khan hiếm. Điều này sẽ kìm hãm sự tăng trưởng XK của nước này.